Het jaar 2021 is door de Europese Commissie uitgeroepen tot het Jaar van het Spoor. Er is een speciale werkgroep ingesteld onder de naam EFAITH. Dat staat voor: European Federation of Associations of Industrial and Technical Heritage. In 2021 viert men namelijk, dat 175 jaar geleden de eerste spoorlijn tussen Parijs en Brussel ontstond, dat de TGV dan 40 jaar rijdt en dat de ICE 30 jaar geleden startte.
De EFAITH vindt, dat er in het jaar 2021 ook meer aandacht moet zijn voor het spoorerfgoed. Oude stations, oude spoorlijnen, oude spoortunnels, enz. worden in de schijnwerpers gezet, omdat de EFAITH vindt, dat zulke monumenten uit de spoorgeschiedenis ook in de huidige tijd nog best hun diensten kunnen bewijzen.
In de Langstraat zijn al vijf spoorbruggen opgeknapt en in gebruik als wandel- en fietsbrug. De Moerputtenbrug en de Venkantbrug nabij ’s-Hertogenbosch zijn onderdeel van een natuurwandeling en de bruggen in de Baardwijkse Overlaat zijn onderdeel van het Halve Zolenpad.
De oude spoorbrug over de rivier De Donge nabij Geertruidenberg wordt nu aangemeld bij EFAITH als monument dat het beslist waard is, gerestaureerd en opnieuw gebruikt te worden.
De oude spoorbrug maakte ooit deel uit van de voormalige spoorlijn van ’s‑Hertogenbosch via Geertruidenberg naar Lage-Zwaluwe. Vanaf 1972 is de spoorlijn opgeheven. De brug bestond uit twee aanbruggen van ieder 30,90 m. en uit een draaiburg van 34,30 m. Eén aanbrug werd helaas weggenomen, na een aanvaring door een schip. De bruggen zijn van welijzer en steunen op gemetselde landhoofden en pijlers. De landhoofden, de pijlers en het draaideel zijn direct voor dubbelspoor gebouwd. Vooral de draaibrug is een unieke constructie. Op een machtige pijler kon deze constructie 90 graden gedraaid worden, om de doorvaart voor grotere schepen mogelijk te maken.
Nu het nieuwbouwplan “Dongeburgh” nagenoeg voltooid is, komt de Bergse spoorbrug extra in de belangstelling te staan. De Donge-oevers zijn inmiddels voor een groot deel al ingericht voor recreatieve doeleinden en de spoorbrug biedt talloze mogelijkheden, om in die parkachtige omgeving een rol te spelen. Denk bijvoorbeeld aan het aanleggen van bootjes, het inrichten van een rustpunt in de promenade aan weerszijden langszij de oevers, het inrichten van een TIP (toeristisch informatie punt), zelfs om de brug om te toveren tot een wandelbrug met bomen, bloemen, rustbanken, enz.
Helaas is er sprake van achterstallig onderhoud. Dit geldt zowel voor de ijzeren bruggen, voor de pijlers en landhoofden en voor de houten meerpalen. Roest bedreigt de brugdelen, plantengroei beschadigt de pijlers en landhoofden.
Van het gehele spoortracé van ’s‑Hertogenbosch naar Lage Zwaluwe is al een groot deel ingericht als fiets-, voet- en natuurpad. Behoud van erfgoed, genieten van natuur, educatie en bevordering van toerisme komen hierbij uitstekend samen. Er zijn zelfs plannen om in de verdere toekomst een doorgaande fietsverbinding van station Lage-Zwaluwe tot aan station ’s-Hertogenbosch te maken. Dit plan draagt de naam: “Van de Moerputten naar Moerdijk” en in deze tijd van snelle e-bikes is dit een realistisch plan. Dit fietspad zou dan bovendien parallel lopen aan de Zuiderwaterlinie en zal daarmee een grote stimulans zijn voor het toerisme.
De Stichting Spoorbrug Geertruidenberg (SSG) zet zich al jaren in voor renovatie van deze brug en werkt daarbij nauw samen met de Federatie Behoudt de Langstraatspoorbruggen (FBL), die in het verleden de renovatie van de spoorbruggen tussen Waalwijk en ’s‑Hertogenbosch met succes bepleitte.
Meer informatie vindt u op www.industrialheritage.eu/2021/European-Year-Rail/ENDANGERED/NL/Dongespoorbrug
